Garnalen

01 oktober 2012

Heel vroeger was het een mogelijkheid om aan wat extra eten te komen of om wat bij te verdienen. Veel bewoners van Scheveningen, Katwijk, Noordwijk en Egmond beschikten over een kleine en eenvoudige garnalenkor, die al wadend door het water werd voortgesleept. Het betrof een houten stok (kor) met daaraan bevestigd een fijnmazig net, waarmee de kustbewoners op garnalen visten. Vanaf het moment dat het de kustbewoners voor de wind ging, als gevolg van verbeterde economische omstandigheden, was het vissen op garnalen voor een extra maaltje overbodig.

Maar als hobby bleef deze kleinschalige vorm van vissen voortbestaan. Er gaat immers niets boven vers gevangen en zelfgekookte garnalen. De laatste jaren is deze hobby in het slop geraakt omdat jongeren andere bezigheden buitenshuis (of eigenlijk voornamelijk binnenshuis) hebben. Diegene die zo nu en dan een poging waagt om met een zogenaamde saaiing (locale naam voor een garnalenkor) op garnalen te vissen, behoor tot een uitstervende categorie. De strandwandelaar ziet ze nauwelijks nog. Jammer, want als zo´n hobbyvisser de kuil van zijn net leegmaakt op het strand ziet iedereen hoeveel leven er in de branding rondzwemt en rondscharrelt; slakken, krabbetjes, zeedonderpad, dwergtongetjes, kleine scholletjes en scharretjes, zeesterren, minuscuul kleine kwalletjes, zeenaalden, peutaaltjes en garnalen. Velen beseffen niet hoe lekker deze zelfgevangen delicatesse is, die bij het pootjebaden voor, over en onder je voeten in paniek wegschieten.

Als strandtoeristen getuigen zijn van het leegschudden van het garnalennet van een hobbyvisser verbazen zij zich over de grijze kleur van de Hollandse garnaal. Ze weten niet beter of garnalen zijn rood of roze. De garnalen die voor de Nederlandse kust gevangen worden, heten ook wel grijze garnaal. De Latijnse is Crangon crangon. Het is niet zo vreemd dat mensen deze vraag stellen, want als ze aan de haven een vissersschip met garnalen zien binnenkomen of ze nemen toevallig een kijkje in de visafslag dan ontdekken ze dat de garnalen lichtroze gekleurd zijn. De garnalen gaan direct na te zijn gevangen levend de kookketel in. Dat moet wel, want dode garnalen zijn na het koken niet te eten. Dat is dus pure noodzaak, want als de garnalen al een tijdje dood zouden zijn, vindt er bederf plaats en je gaat geen bedorven garnalen koken voor menselijke consumptie. Tijdens dat koken kleuren de garnalen langzaam maar zeker lichtroze. Ze worden in zuiver zeewater gekookt en dat levert een topproduct op. Bij Simonis zijn Hollandse garnalen het hele jaar door verkrijgbaar, echter in het najaar zijn ze op hun best. September, oktober, november en december zijn bij uitstek de maanden dat garnalen gegeten kunnen worden. Om de garnalenvisserij eens van dichtbij mee te maken, is een bezoek aan Oudeschild op Texel aan te bevelen. Vanuit de haven van Oudeschild zetten onder andere de TX-10 en de TX-35 elke dag koers naar de visgronden op de Waddenzee om op garnalen te vissen. De gevangen garnalen worden aan dek gekookt en de passagiers mogen daarna zelf proberen of ze het pellen onder de knie kunnen krijgen. Vrijwel iedereen mag een zakje garnalen mee naar huis nemen.

Verse ongepelde garnalen worden in de vismijn van Goedereede gezeefd. (foto W.M. den Heijer)